Badania i analizy
Gromadzenie i przenoszenie osiągnięć.
Celem badania było określenie, na ile uwarunkowania formalne i nieformalne w edukacji formalnej umożliwiają wprowadzenie zmian instytucjonalnych, które gwarantowałaby efektywne zintegrowanego systemu przenoszenia i akumulacji osiągnięć pomiędzy obszarami edukacji ogólnej, zawodowej oraz szkolnictwa wyższego.
Na zlecenie Instytutu Badań Edukacyjnych przeprowadzono „Badanie formalnych i nieformalnych uwarunkowań wdrożenia systemu przenoszenia i akumulacji zaliczonych osiągnięć w Polsce w oparciu o założenia systemu ECVET”. Wykonawca przeprowadził analizę dokumentów, wywiady z 75 ekspertami oraz wywiady grupowe z wybranymi uczestnikami wywiadów indywidualnych oraz uczestnikami programów mobilnościowych - uczniami i absolwentami szkół zawodowych. Celem badania było określenie, na ile uwarunkowania formalne i nieformalne w edukacji formalnej umożliwiają wprowadzenie zmian instytucjonalnych, które gwarantowałaby efektywne zintegrowanego systemu przenoszenia i akumulacji osiągnięć pomiędzy obszarami edukacji ogólnej, zawodowej oraz szkolnictwa wyższego.
W ramach badania przeprowadzono również dwie ekspertyzy. Pierwsza dotyczyła gromadzenia i przenoszenia osiągnięć w szkolnictwie wyższym w Polsce na przykładzie systemu punktowego ECTS, druga - systemu gromadzenia i przenoszenia osiągnięć w Wielkiej Brytanii (Anglii, Walii i Irlandii Północnej), który to system w znacznej mierze wypełnia założenia ECVET. Na podstawie tej drugiej opracowywane są rekomendacje wskazujące na potencjalne bariery i zagrożenia, przed którymi może stanąć polski system. Badanie zostało zakończone w lipcu 2012 roku. Ekspertyzy uzupełniające - w grudniu 2012 roku.
Wnioski z badań:
- W Polsce wprowadzono już zmiany, które mogą ułatwić wdrażanie systemu przenoszenia i akumulacji zaliczonych osiągnięć. Kluczowe znaczenie ma tu nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach oraz możliwość tworzenia modułowych programów kształcenia. Dzięki niej kwalifikacje są opisywane w języku efektów uczenia się.
- Istnieje szereg uwarunkowań, które mogą utrudnić wdrażanie systemu przenoszenia i akumulacji osiągnięć, od formalnych - wynikających z braku odpowiednich zasobów finansowych czy zróżnicowania instytucji korzystających z ECVET - po kulturowe czy psychologiczne.
- Istnieje silne przywiązanie do treści kształcenia. W wyniku tego system, który potencjalnie mógłby służyć faktycznemu przenoszeniu i akumulacji osiągnięć, sprowadzany jest do systemu punktowego.
- Mimo akceptacji dla założeń systemu przenoszenia i akumulacji osiągnięć, wielu respondentów obawia się, że będzie wiązał się on z dodatkową biurokracją, a nie ze zmianą w edukacji. Stąd istnieje zagrożenie, że zostanie zignorowany przez rynek pracy. By temu zapobiec należy rozwinąć działania informacyjne i promocyjne dla idei przenoszenia oraz akumulacji potwierdzonych efektów uczenia się.
- Mimo powszechnego stosowania punktów ECTS, jakość implementacji tego systemu pozostawia wiele do życzenia: brakuje opisów programów studiów/przedmiotów/modułów w języku efektów uczenia się, w sposób nieuprawniony przypisuje się wartości sumaryczne ECTS do programów studiów, arbitralnie przypisuje się wartości punktowe ECTS do przedmiotów/modułów (bez oszacowania nakładu pracy studenta), przypisuje się różne wartości ECTS do tych samych (w sensie efektów uczenia się) przedmiotów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Niektóre z tych praktyk wynikają z niedoskonałości prawa.
Wyniki badań na temat ECVET
Wyniki badań na temat ECTS