FAQ

Frequently Asked Questions (FAQ) - najczęściej zadawane pytania

• Jak w kontekście Polskiej Ramy Kwalifikacji rozumiane są pojęcia: efekty uczenia się, kwalifikacja, edukacja formalna, pozaformalna, uczenie się nieformalne?
• Jaki jest scenariusz wdrażania Polskiej Ramy Kwalifikacji i całego systemu kwalifikacji?
• Kiedy spodziewane są regulacje prawne związane z PRK? (projekty, rozporządzenia, akty)?
• Gdzie można znaleźć rejestr zawodów?
• Kto/jak/kiedy będzie określał, że określone kwalifikacje są na danym poziomie w odniesieniu do np. szkoleń?
• Jakie będą podstawy prawne nadawania kwalifikacji? Kto i jakie kwalifikacje będzie mógł wydawać?
• Jakie korzyści dla rynku pracy wynikają z wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji?
• Jak wyglądało zaangażowanie interesariuszy w tworzenie Polskiej Ramy Kwalifikacji? Czy pracodawcy mają wpływ na kształtowanie nowego systemu kwalifikacji?
• Czy aktualne kwalifikacje trzeba będzie potwierdzać po wprowadzeniu ram? Co się będzie działo z dyplomami ludzi starszych, którzy nie mają dyplomu z numerem poziomu ramy, a pracodawca tego wymaga?
• W jaki sposób PRK przekłada się na system prawny kształcenia w nowym systemie oświaty?
• Jak przebiega wdrażanie nowego systemu kwalifikacji w zawodach? Gdzie można znaleźć więcej informacji na temat zmian w obszarze edukacji zawodowej?
• Czy wszyscy będą mieli kwalifikacje przypisane do ramy? Jakie przykładowe kwalifikacje umieszczono na poszczególnych poziomach Polskiej Ramy Kwalifikacji?
• Kto będzie egzaminował, gdzie można znaleźć informacje dotyczące konkretnych wymagań do danego zawodu?
• Jak będą wyglądały weryfikacja i sposób potwierdzania kwalifikacji zdobywanych w drodze nieformalnej?
• Czy można wydać absolwentowi szkoły dokument, który będzie rozpoznawalny w pozostałych krajach Unii?
• Jak będzie realizowana KRK przy kształceniu pozaformalnym w ramach szkoleń i kursów?
• Jakie instytucje będą zajmować się walidacją i nadawaniem kwalifikacji?
• Jak będzie skonstruowany system zarządzania spisem kwalifikacji? Kto będzie umieszczał w nim kwalifikacje? Na jakich zasadach?
• Kto i kiedy będzie opracowywał procedury walidacyjne? Co to znaczy „procedura zapewniania jakości uzyskiwania kwalifikacji”?
• Czy jest możliwe zastosowanie 8-stopniowej ramy kwalifikacji, biorąc pod uwagę fakt nieustannego przyrostu wiedzy i powstających nowych stanowisk pracy?
• Jaka jest różnica między kwalifikacjami pełnymi i cząstkowymi, a złożonymi i składowymi?
• Jak w przypadku kwalifikacji będzie się walidowało kompetencje cząstkowe?
• Czy wprowadzenie ramy nie doprowadzi do konieczności posiadania certyfikatów na wszystko? To rodzi wiele kosztów po stronie pracodawcy.
• Gdzie znajduje się komitet sterujący, który zarządza projektami KRK? Kto nim kieruje?
• Czemu ma służyć portal KRK i kto będzie nim zarządzał?
• Co zrobi dany podmiot edukacyjny np. szkoła zawodowa, która uzna, że część wydawanych przez nią kwalifikacji jest np. wyższa niż te przyjęte dla danego poziomu kształcenia?
• Na czym polega proces „spolszczenia” pojęć stosowanych w KRK i jaki jest cel zamian przyjętych w naszym języku pojęć?
• Jak branżowe ramy kwalifikacje będą odnoszone do PRK? Czy będą funkcjonować oddzielnie?
• Czy Polska Rama Kwalifikacji będzie uwzględniać dyplomy zdobyte na uczelniach w Stanach Zjednoczonych?
• W jaki sposób definiowana jest w projekcie rola Polskiej Izby Firm Szkoleniowych (PIFS) jako reprezentanta branży szkoleń? Zarówno obecnie, na etapie tworzenia systemu, oraz później, kiedy będzie już wdrażany.
• Jakie są możliwości podjęcia współpracy z IBE, zaangażowania w projekt Polskiej Ramy Kwalifikacji?
  
  PYTANIE: Jak w kontekście Polskiej Ramy Kwalifikacji rozumiane są pojęcia: efekty uczenia się, kwalifikacja, edukacja formalna, pozaformalna, uczenie się nieformalne?
  
  ODPOWIEDŹ: Aby wyjaśnić podstawowe terminy stosowane w systemie kwalifikacji opracowano słownik. W chwili obecnej na stronie www.kwalifikacje.edu.pl/pl/slownik znajduje się jego uaktualniona wersja.
  
  PYTANIE: Jaki jest scenariusz wdrażania Polskiej Ramy Kwalifikacji i całego systemu kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: Trwają działania przygotowawcze prowadzące do wdrożenia nowych rozwiązań. Kiedy właściwe władze podejmą decyzję odnośnie ustanowienia zintegrowanego systemu kwalifikacji można będzie w stosunkowo niedługim czasie rozpocząć wdrażanie nowych rozwiązań. Na dzień dzisiejszy:
  
  • na podstawie modelu eksperckiego przygotowano projekt Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK), skonsultowano go z interesariuszami. Prace nad projektem ukończono w październiku 2012 r.
  • przygotowano założenia krajowego rejestru kwalifikacji. Prowadzone są również prace nad koncepcją informatyzacji krajowego systemu kwalifikacji, w tym budową portalu internetowego KSK. Krajowy rejestr kwalifikacji może zostać uruchomiony od 2015 roku.  
  • trwa inwentaryzacja kwalifikacji nadawanych na podstawie ustaw. Raport na ten temat zostanie ukończony w 2013 roku.
  • zakończono pracę nad materiałem pt. „Skonsultowana ekspercka koncepcja zasad zapewniania jakości, w tym metodologii walidowania efektów uczenia się”, który posłuży do przygotowania koncepcji metodologii walidowania efektów uczenia się (procedur potwierdzania kompetencji).
  • Przygotowano koncepcję zasad i procedur przypisywania poziomu PRK do kwalifikacji. Dzięki niemu zespoły branżowe wstępnie przypisały poziom ramy 413 kwalifikacjom. Z tym zadaniem związane są działania zmierzające do przygotowania dla wybranych branż projektów co najmniej trzech sektorowych ram kwalifikacji.
  • Powstała też koncepcja zintegrowanego systemu akumulowania i przenoszenia osiągnięć obejmującego kształcenie ogólne, kształcenie i szkolenie zawodowe oraz szkolnictwo wyższe.
  
  PYTANIE: Kiedy spodziewane są regulacje prawne związane z PRK? (projekty, rozporządzenia, akty)?
  
  ODPOWIEDŹ: Zmiany w polskiej oświacie przebiegają niezależnie od prac nad nowym systemem kwalifikacji lub je uzupełniają. W szkołach nowa podstawa programowa jest wdrażana od roku szkolnego 2009/2010, od 2012/2013 wdrażana też jest nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach. Należy podkreślić, że obydwie te podstawy określają wymagania egzaminacyjne i są opisane językiem efektów uczenia. W szkolnictwie wyższym elementy nowoczesnego systemu kwalifikacji zostały wprowadzone zgodnie z postulatami procesu bolońskiego wraz z przystąpieniem Polski do Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego w 1999 r. Efektem tego było wprowadzenie w 2006 r. studiów dwustopniowych, zobowiązanie się do przyjęcia systemu ECTS oraz początek prac nad Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego. Proces ów wspomogło powstanie Europejskiej Ramy Kwalifikacji oraz decyzji o utworzeniu Polskiej Ramy Kwalifikacji. W latach 2010 - 2011 przeprowadzono szereg reform dalej dostosowujących polski system szkolnictwa wyższego do wymagań bolońskich i Europejskiej Ramy Kwalifikacji. W dniu 1 października 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 18 marca 2011 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, stanowiąca podstawę wdrożenia nowych rozwiązań. W przyjętym w połowie 2013 roku raporcie referencyjnym nakreślono wstępnie przebieg dalszych działań. „Zakłada się, że kwalifikacje nadawane w systemie oświaty oraz w szkolnictwie wyższym będą miały odnotowywany poziom PRK od roku szkolnego 2013/2014 jeszcze przed wdrożeniem krajowego rejestru kwalifikacji na podstawie rozporządzeń wydanych przez właściwych ministrów. Termin, od którego włączone do rejestru dyplomy, świadectwa dokumenty Europass oraz odnoszące się do kwalifikacji będą zawierały informację o poziomie PRK, zostanie ustalony po zatwierdzeniu przez odpowiednie władze publiczne scenariusza wdrażania zintegrowanego systemu kwalifikacji. „Scenariusz wdrożenia jest przedmiotem dyskusji i uzgodnień w gronie przedstawicieli resortów reprezentowanych w Komitecie Sterującym do spraw Krajowych Ram Kwalifikacji” (cyt. za: Raport Referencyjny. Odniesienie Polskiej Ramy Kwalifikacji na rzecz uczenia się przez całe życie do Europejskiej Ramy Kwalifikacji. str. 77).” - http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/publikacje/542-raport-referencyjny
  
  PYTANIE: Gdzie można znaleźć rejestr zawodów?
  
  ODPOWIEDŹ: Trudno obecnie mówić o czymś, co można byłoby określić jako rejestr zawodów, ogólna i wyczerpująca baza jeszcze nie istnieje.  Informacja o zawodach rozproszona jest w bardzo wielu aktach prawnych, najczęściej powiązanych z daną branżą czy przedmiotem działalności właściwym dla danego zawodu.
  Pewną informację na ten temat można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej określającym podstawę programową kształcenia w zawodach. W nowej podstawie ujętych zostało 200 zawodów szkolnych, w ramach których wyodrębniono 252 kwalifikacje. Zawody ujęte w podstawie programowej składają się więc z jednej, dwóch lub trzech kwalifikacji.
  Istnieje też klasyfikacja zawodów i specjalności zawodów prowadzona przez ministra właściwego ds. pracy. Służy ona przede wszystkim do prowadzenia badań statystycznych i sporządzania analiz rynku pracy (także do porównań międzynarodowych - stąd oparcie jej na standardzie MOP). Umieszczenie w niej zawodów oznacza jedynie, że na rynku pracy istnieją takie zawody.
  Innym zbiorem informacji jest elektroniczna baza danych z opisami zawodów i specjalności dostępna na portalu publicznych służb zatrudnienia pod adresem: www.psz.praca.gov.pl, w zakładce: Klasyfikacja zawodów. Opisy te są jedynie materiałem pomocniczym opracowanym dla celów informacyjnych.
  Dlatego też, tak istotne jest utworzenie zintegrowanego rejestru kwalifikacji. Rejestr gromadzić będzie wiarygodne dane na temat kwalifikacji zarejestrowanych, to znaczy takich, które spełniają warunki właściwe dla przyszłego zmodernizowanego krajowego systemu kwalifikacji określone w przepisach prawa.
  Komisja Europejska opracowuje europejską klasyfikację umiejętności, kompetencji i zawodów (taksonomia ESCO - European Skills, Competences and Occupations), opisującą najważniejsze umiejętności, kompetencje i kwalifikacje dla kilku tysięcy zawodów. Nowe narzędzie skierowane do instytucji i podmiotów na rynku pracy i sektora edukacyjnego, będzie stopniowo rozwijane w najbliższych latach i poszerzane o nowopowstające zawody.  Po sfinalizowaniu ESCO będzie pierwszą tego rodzaju klasyfikacją dostępną we wszystkich językach UE.
  
  PYTANIE: Kto/jak/kiedy będzie określał, że określone kwalifikacje są na danym poziomie w odniesieniu do np. szkoleń?
  
  ODPOWIEDŹ: Koncepcja zintegrowanego rejestru kwalifikacji (i Polskiej Ramy Kwalifikacji) daje możliwość rozszerzania zbioru kwalifikacji zarejestrowanych o kwalifikacje nadawane przez różne organizacje, np. na szkoleniach zakończonych egzaminem lub inną formą weryfikowania wiedzy. Włączanie tego rodzaju kwalifikacji do krajowego rejestru będzie się odbywać w przyszłości na dwa sposoby:
  a) zainteresowana instytucja/organizacja opracowuje projekt kwalifikacji zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach prawa ustanawiających zasady funkcjonowania systemu kwalifikacji i występuje do właściwego ministra z wnioskiem o wprowadzenie jej do rejestru.
  b) zainteresowana instytucja lub organizacja zgłasza uzasadnioną potrzebę opracowania nowej kwalifikacji (na przykład jej wstępny projekt).  Wówczas zespół ekspertów działający przy podmiocie prowadzącym rejestr, ministrze właściwym dla danej kwalifikacji (lub upoważnionym przez niego podmiocie), opracowywałby kwalifikację tak, by spełniała wymagania określone prawem.
  W obydwu powyższych przypadkach decyzję o włączeniu kwalifikacji do rejestru podejmowałby właściwy dla danej kwalifikacji minister, biorąc pod uwagę opinię zespołu ekspertów działających odpowiednio przy podmiocie prowadzącym rejestr, ministrze właściwym dla danej kwalifikacji (lub upoważnionym przez niego podmiocie). Zespół ekspertów sprawdzałby czy zgłoszona kwalifikacja spełnia wszystkie wymagania określone prawem,  wskazywałaby również poziom tej kwalifikacji w PRK.
  
  PYTANIE: Jakie będą podstawy prawne nadawania kwalifikacji? Kto i jakie kwalifikacje będzie mógł wydawać?
  
  ODPOWIEDŹ: Zgodnie z przyjętymi w raporcie referencyjnym założeniami po wdrożeniu PRK oraz zintegrowanego rejestru kwalifikacji (ZRK), poza kwalifikacjami nadawanymi w systemie oświaty i szkolnictwie wyższym, możliwe będzie nadawanie kwalifikacji, które funkcjonują na podstawie różnych ustaw oraz pochodzących od rozmaitych pomiotów: samorządów zawodowych, organizacji, instytucji szkoleniowych, etc. Te ostatnie ustanawiać będzie zawsze właściwy dla danej kwalifikacji minister, jeśli będą spełniać przyjęte w przepisach prawa warunki oraz mieć określoną jakość.
  
  PYTANIE: Jakie korzyści dla rynku pracy wynikają z wprowadzenia Polskiej Ramy Kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: Jest co najmniej kilka korzyści, które przyniesie wdrożenie tego rozwiązania:
  
  • dyplomy i świadectwa staną się czytelnymi komunikatami dla pracodawców, bo będą potwierdzać rzeczywiste kompetencje osób je posiadających,
  • każdy będzie mógł zdobywać kwalifikacje nie tylko poprzez szkołę, ale również uzyskiwać potwierdzenie swoich kompetencji uzyskanych na drodze pozaformalnej (np. na szkoleniach) lub nieformalnej (w pracy, w życiu codziennym), potwierdzając swoją wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne w  określonych instytucjach,
  • każdy, kto będzie szukał pracy na rynku europejskim, będzie mógł przedstawić swoje kwalifikacje w sposób zrozumiały dla pracodawców w innych krajach.
  
  PYTANIE: Jak wyglądało zaangażowanie interesariuszy w tworzenie Polskiej Ramy Kwalifikacji? Czy pracodawcy mają wpływ na kształtowanie nowego systemu kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: Zakłada się, że rozwiązania wdrażane w systemie kwalifikacji powinny być efektem współpracy wszystkich zainteresowanych środowisk: zarówno odpowiednich resortów, jak i stowarzyszeń oraz organizacji branżowych, w tym także pracodawców i ich związków. Konsultacje społeczne trwają od samego początku prac nad Polską Ramą Kwalifikacji. Szczególną rolę pełni wśród nich zainaugurowana w lutym 2011 r. debata społeczna. W ramach debaty do września 2013r. zorganizowano 14 spotkań, w których wzięło łącznie udział 200 przedstawicieli z ponad 100 instytucji. Prowadzone są także konsultacje on-line. Ponadto, interesariusze biorą udział w pracach koncepcyjnych nad zasadami przypisywania kwalifikacji do poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji oraz tworzeniem wytycznych dotyczących zasad zapewniania jakości kwalifikacji. Stworzyło to partnerom społecznym możliwość aktywnego uczestniczenia w tworzeniu zmodernizowanego systemu kwalifikacji, w tym wpływania na zapisy w ramie, a także na kształt innych elementów zintegrowanego systemu kwalifikacji.
  
  PYTANIE: Czy aktualne kwalifikacje trzeba będzie potwierdzać po wprowadzeniu ram? Co się będzie działo z dyplomami ludzi starszych, którzy nie mają dyplomu z numerem poziomu ramy, a pracodawca tego wymaga?
  
  ODPOWIEDŹ: Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi pracodawca może wymagać od pracownika tylko takich dokumentów, które określa prawo. Zakłada się, że dyplomy nadawane przed wprowadzeniem PRK, jaki i dyplomy uzyskane po wprowadzeniu ramy, będą funkcjonować równolegle. Być może kwestia ta zostanie odpowiednio uregulowana prawnie w przepisach wprowadzających nowe rozwiązania.  
  
  PYTANIE: W jaki sposób PRK przekłada się na system prawny kształcenia w nowym systemie oświaty?
  
  ODPOWIEDŹ: Reformy szkolnictwa ogólnokształcącego i zawodowego wprowadzającego efekty uczenia się jako podstawowy punkt odniesienia dla polityki oświatowej przeprowadzone zostały w Polsce w latach 2008-2011.
  Jakie efekty uczenia się powinien osiągnąć przedszkolak czy uczeń określają podstawy programowe wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego, a także podstawa programowa kształcenia w zawodach. Ustalenie treści tych dokumentów należy do Ministerstwa Edukacji Narodowej. Podstawa programowa kształcenia ogólnego jest wdrażana stopniowo od roku szkolnego 2009/2010; wszyscy uczniowie będą kształceni według nowej podstawy programowej od roku szkolnego 2014/2015. Efekty uczenia się zapisane w podstawie programowej stanowią równocześnie opis wymagań egzaminacyjnych. Na ich podstawie przeprowadza się egzaminy zewnętrzne; stanowią one także ważny punkt odniesienia w ocenianiu wewnątrzszkolnym.
  Podstawa programowa kształcenia w zawodach wdrażana jest od roku szkolnego 2012/2013; wszyscy uczniowie szkół zawodowych będą się uczyć według nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach od roku szkolnego 2015/2016. Również ta podstawa pełni rolę opisu wymagań egzaminacyjnych.
  Podstawa programowa kształcenia ogólnego została poddana analizie porównawczej, która wykazała zgodność tych zapisów z charakterystykami odpowiednich poziomów w PRK. Podstawa programowa kształcenia w zawodach jest obecnie przedmiotem prac, których celem jest przypisanie do końca 2013 r. każdej kwalifikacji „szkolnej” do odpowiedniego poziomu w PRK.
  
  PYTANIE: Jak przebiega wdrażanie nowego systemu kwalifikacji w zawodach? Gdzie można znaleźć więcej informacji na temat zmian w obszarze edukacji zawodowej?
  
  ODPOWIEDŹ: W 2012 roku weszła w życie nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach. Zakłada ona, że jeden zawód to jedna, dwie lub trzy kwalifikacje. By je zdobyć uczeń musi się wykazać odpowiednimi efektami uczenia się: wiedzą, umiejętnościami i kompetencjami społecznymi. Często kilka zawodów ma wspólne kwalifikacje, co pozwala na szybciej przekwalifikować się, bo nie trzeba się uczyć wszystkiego od początku, jeśli chcemy zmienić zawód.  Co więcej, jeśli pracodawca uzna, że brakuje mu odpowiednio wyszkolonych pracowników, może zlecić szkole opracowanie konkretnej kwalifikacji, którą potem można będzie tam zdobyć. W ten sposób zyska dokładnie takich specjalistów, jakich potrzebuje.  Więcej: www.koweziu.edu.pl, www.men.gov.pl. 
  
  PYTANIE: Czy wszyscy będą mieli kwalifikacje przypisane do ramy? Jakie przykładowe kwalifikacje umieszczono na poszczególnych poziomach Polskiej Ramy Kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: Najpierw poziomy ramy zostaną przypisane do dyplomów i świadectw uzyskiwanych na drodze edukacji formalnej – oświaty, szkolnictwa zawodowego oraz szkolnictwa wyższego. W drugiej kolejności zostaną do niej przypisane kwalifikacje uzyskiwane poza edukacją formalną, nadawane przez różne instytucje i organizacje np. branżowe.
  Różne świadectwa i certyfikaty, które nie znajdą się w rejestrze, będą mogły funkcjonować na dotychczasowych zasadach, o ile nadal będzie na nie zapotrzebowanie społeczne. Jednakże nie będą one mogły mieć oznaczanego poziomu PRK.
   Przykładowe kwalifikacje:
  
  • świadectwo ukończenia szkoły podstawowej - poziom 1 PRK;
  • świadectwo ukończenia gimnazjum - poziom 2 PRK;
  • świadectwa potwierdzające kwalifikację w zawodzie i dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe - poziomy 3 i 4 PRK (w zależności od zawodu);
  • świadectwo dojrzałości (matura) - poziom 4 PRK;
  • dyplomy licencjata i inżyniera - poziome 6 PRK;
  • dyplom magistra - poziom 7 PRK;
  • dyplom doktora - poziom 8 PRK.
  PYTANIE: Kto będzie egzaminował, gdzie można znaleźć informacje dotyczące konkretnych wymagań do danego zawodu?
  
  ODPOWIEDŹ: System egzaminów zewnętrznych potwierdzających kwalifikacje w zawodzie jest  nadzorowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, które organizują  poszczególne tury egzaminów.  Podstawą przeprowadzenia egzaminu jest podstawa programowa kształcenia w zawodach, a szczegółowe informacje na temat tego, jak egzamin przebiega można znaleźć na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (www.cke.edu.pl). W przyszłości może on być uzupełniony o egzaminy w ramach edukacji pozaformalnej.
  
  PYTANIE: Jak będą wyglądały weryfikacja i sposób potwierdzania kwalifikacji zdobywanych w drodze nieformalnej?
  
  ODPOWIEDŹ: Każdy będzie mógł udać się do odpowiedniej instytucji walidującej (sprawdzającej) i zdać egzamin potwierdzający jego wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne dla danej kwalifikacji. Dzięki temu może uzyskać kwalifikacje, do których aspiruje, jeżeli zaliczy egzamin czy inna formę sprawdzenia.
  W szkolnictwie zawodowym już od 2012 roku istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu zawodowego w trybie eksternistycznym. Trzeba spełnić następujące warunki: mieć ukończoną 8-letnią szkołę podstawową lub gimnazjum oraz udokumentowane co najmniej dwuletnie kształcenie lub pracę w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację. Możliwość zdawania takiego egzaminu jest niemożliwa m.in. w przypadku 15 zawodów medycznych. Obecnie trwają prace nad ustawą nowelizującą Prawo o szkolnictwie wyższym, która ma wprowadzić elementy potwierdzania kompetencji zdobytych poza systemem szkolnictwa wyższego, np. poprzez samodoskonalenie, wykonywanie pracy zawodowej, uczestnictwo w kursach i szkoleniach. Dotychczas takie rozwiązania nie były stosowane i nie były regulowane odpowiednimi aktami prawnymi.
  
  PYTANIE: Czy można wydać absolwentowi szkoły dokument, który będzie rozpoznawalny w pozostałych krajach Unii?
  
  ODPOWIEDŹ: Już w chwili obecnej absolwent szkoły zawodowej czy uczelni wyższej, szukając pracy za granicą może posługiwać się Europassem - Suplementem do Dyplomu, który zwiększa czytelność dyplomów wydawanych przez polskie uczelnie oraz szkoły zawodowe. Dostarcza pełnych informacji na temat poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji zdobytych przez danego absolwenta, a także opisuje jego szczególne osiągnięcia oraz uprawnienia zawodowe.
  Suplement nie zastępuje oryginału dyplomu i nie uprawnia do formalnego uznania dyplomu przez stosowne instytucje w innych krajach, ale umożliwia potencjalnemu pracodawcy porównanie kwalifikacji kandydatów pochodzących z różnych państw.  
  
  PYTANIE: Jak będzie realizowana KRK przy kształceniu pozaformalnym w ramach szkoleń i kursów?
  
  ODPOWIEDŹ: Do rejestru kwalifikacji można będzie zgłaszać kwalifikacje zdobywane drogą pozaformalną, w trakcie szkoleń czy kursów.  W rejestrze kwalifikacji, poza podstawowymi informacjami merytorycznymi na temat kwalifikacji - oficjalnej nazwie, poziomie w PRK - będą opisane efekty uczenia się (wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne), które trzeba osiągnąć, aby ją otrzymać oraz sposób potwierdzania tych efektów np. egzamin. Dodatkowo znajdą się też informacje uzupełniające o kwalifikacji – m.in., dane na temat tego, gdzie trzeba się zgłosić, żeby ją uzyskać, wykształcenie (lub kwalifikacje) stanowiące dla niej podbudowę, uprawnienia z nią związane, okres ważności kwalifikacji, rodzaj dokumentu poświadczającego kwalifikację.
  Jeśli właściciel danej kwalifikacji nie zgłosi jej do rejestru, będzie ona obecna na rynku, o ile znajdzie się na nią zapotrzebowanie.
  
  PYTANIE: Jakie instytucje będą zajmować się walidacją i nadawaniem kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: To zależy od kwalifikacji. W przypadku edukacji formalnej, walidowaniem zajmują się Centralna Komisja Edukacyjna i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne oraz uczelnie, w przypadku kwalifikacji z poziomu edukacji wyższej. Walidacją w obszarze edukacji pozaformalnej będą się zajmowały różnorakie instytucje oraz uczelnie. Już dzisiaj istnieje wiele przykładów dobrych praktyk branżowych – jak na przykład system egzaminów różnego rodzaju stowarzyszeń, które od dawna zajmują się potwierdzaniem kompetencji np. księgowych.
  
  PYTANIE: Jak będzie skonstruowany system zarządzania spisem kwalifikacji? Kto będzie umieszczał w nim kwalifikacje? Na jakich zasadach?
  
  ODPOWIEDŹ:  Podstawą systemu kwalifikacji (obok Polskiej Ramy Kwalifikacji) będzie krajowy rejestr kwalifikacji (RK). Część kwalifikacji tworzonych w ramach oświaty i szkolnictwa wyższego np. matura, znajdzie się w rejestrze niejako z marszu - na mocy odpowiednich rozwiązań prawnych. Wiarygodność tych kwalifikacji już dziś gwarantują odpowiednie instytucje publiczne. W przypadku innych kwalifikacji np. certyfikatów, jakie dostaje się po odbyciu np. szkolenia, potrzebny będzie podmiot (np. stowarzyszenie branżowe), który sprawdzi, czy w trakcie nauki kursant rzeczywiście nabył określone dla tego certyfikatu: wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne. Oczywiście, nie będzie przymusu umieszczania wszystkich obecnych na rynku certyfikatów lub dyplomów w rejestrze kwalifikacji.
  
  PYTANIE: Kto i kiedy będzie opracowywał procedury walidacyjne? Co to znaczy „procedura zapewniania jakości uzyskiwania kwalifikacji”?
  
  ODPOWIEDŹ: Zapewnienie jakości kwalifikacji jest konieczne dla wiarygodności i właściwego funkcjonowania tworzonego w Polsce systemu kwalifikacji. Musi się więc opierać na przejrzystych zasadach. W projekcie trwają prace nad ich określeniem, w tym metodologii walidacji (potwierdzania) efektów uczenia się. Tworzona przez ekspertów koncepcja jest na bieżąco konsultowana z przedstawicielami środowisk zainteresowanych jakością kwalifikacji, m.in. z przedstawicielami pracodawców, instytucji szkoleniowych, oświaty i szkolnictwa wyższego.
  Koncepcja ta powstanie do końca września 2012 roku. Chodzi o to, by każda kwalifikacja, którą mamy, była uznawana i ceniona np. przez pracodawców.
  
  PYTANIE: Czy jest możliwe zastosowanie 8-stopniowej ramy kwalifikacji, biorąc pod uwagę fakt nieustannego przyrostu wiedzy i powstających nowych stanowisk pracy?
  
  ODPOWIEDŹ: Tak, bo rama tak została skonstruowana, by uwzględniała zarówno przyrost wiedzy bez zmiany poziomu kwalifikacji (nazywamy to głębokością kwalifikacji), jak i zdobywanie nowych kwalifikacji. Opisy wymagań co do wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych umożliwiają wpisanie w ramę szczegółowych wymagań branżowych w dowolnej dziedzinie.
  
  PYTANIE: Jaka jest różnica między kwalifikacjami pełnymi i cząstkowymi, a złożonymi i składowymi?
  
  ODPOWIEDŹ: Te dwa rozróżnienia są niezależne od siebie, ponieważ wynikają z innej zasady (kryterium) podziału. Podział na pełne i cząstkowe dotyczy przede wszystkim "wymiaru" kwalifikacji, czyli wielkości zbioru efektów uczenia się (kompetencji), wymaganych dla danej kwalifikacji. Na przykład "magister inżynier" będzie kwalifikacją pełną a "spawacz" cząstkową (uzyskanie tytułu mgr. inż. wymaga uzyskania większej liczby efektów uczenia się w kategoriach wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, natomiast kwalifikacja spawacz obejmuje mniejszy zakres efektów uczenia się w tych samych kategoriach).  
  Z kolei podział na złożone i składowe należy rozumieć zgodnie z tym, co wyrażają obydwa terminy. Na przykład "pediatra" jest kwalifikacją "złożoną", bo składają się na nią 2 kwalifikacje "składowe" - lekarz medycyny oraz specjalizacja w zakresie pediatrii. Od roku szkolnego 2012/2013 zawody, które można zdobyć w zawodówce lub technikum, podzielone są najczęściej na 2 lub 3 kwalifikacje. Każdy taki zawód jest kwalifikacją złożoną, a poszczególne kwalifikacje, które zgodnie z nową podstawą programową składają się na ten zawód, są w tym kontekście kwalifikacjami "składowymi". Warto tu zaznaczyć, że czasami kwalifikacja cząstkowa np. "spawacz" może być też kwalifikacją składową, jeśli jest jedną z kwalifikacji wymaganych w danym zawodzie.
  
  PYTANIE: Jak w przypadku kwalifikacji będzie się walidowało kompetencje cząstkowe?
  
  ODPOWIEDŹ: Procedura ma być taka sama jak przy kwalifikacjach pełnych, tj. odpowiadająca temu, jaką wiedzę i umiejętności ma potwierdzać.
  
  PYTANIE: Czy wprowadzenie ramy nie doprowadzi do konieczności posiadania certyfikatów na wszystko? To rodzi wiele kosztów po stronie pracodawcy.
  
  ODPOWIEDŹ: Nie, bo nadal będzie można zdobywać kompetencje bez uzyskiwania ich potwierdzenia. Jeśli pracodawcy nie będzie zależało na tym, by pracownik miał dyplom, czyli kwalifikację, przypisaną do określonego poziomu, to jego sprawa. Natomiast chodzi o to, by powstała prostsza i czytelniejsza ścieżka zdobywania kwalifikacji.
  
  PYTANIE: Gdzie znajduje się komitet sterujący, który zarządza projektami KRK? Kto nim kieruje?
  
  ODPOWIEDŹ: W celu koordynacji działań związanych z przygotowaniem Polskiej Ramy Kwalifikacji 17 lutego 2010 r. Prezes Rady Ministrów powołał Międzyresortowy Zespół ds. uczenia się przez całe życie, w tym Krajowych Ram Kwalifikacji. W ramach tego Zespołu utworzony został podzespół – Komitet Sterujący ds. Krajowych Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (Komitet ds. KRK), któremu przewodniczy aktualny Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W skład Komitetu ds. KRK wchodzą przedstawiciele delegowani przez: Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Gospodarki, Ministra Pracy i Polityki Społecznej, Ministra Rozwoju Regionalnego, Ministra Spraw Zagranicznych, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Zdrowia, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministra Infrastruktury. Komitet nie jest instytucją, nie ma więc stałej siedziby – jego członkowie spotykają się w różnych miejscach.
  
  PYTANIE: Czemu ma służyć portal KRK i kto będzie nim zarządzał?
  
  ODPOWIEDŹ: Dzięki portalowi KRK każdy będzie mógł się zapoznać z kompletem informacji na temat polskiego i europejskiego systemu kwalifikacji, a także dowiedzieć się więcej o idei uczenia się przez całe życie. Portal ma też umożliwiać dostęp do  rejestru istniejących w naszym kraju kwalifikacji. Znajdą się tam też wzory rozmaitych dokumentów, niezbędnych do funkcjonowania PRK.  
  
  PYTANIE: Co zrobi dany podmiot edukacyjny np. szkoła zawodowa, która uzna, że część wydawanych przez nią kwalifikacji jest np. wyższa niż te przyjęte dla danego poziomu kształcenia?
  
  ODPOWIEDŹ: W przypadku szkoły zawodowej, poziom nadawanej kwalifikacji będzie określony w podstawie programowej kształcenia w zawodach.
  
  PYTANIE: Na czym polega proces „spolszczenia” pojęć stosowanych w KRK i jaki jest cel zamian przyjętych w naszym języku pojęć?
  
  ODPOWIEDŹ: Opracowanie słownika KRK miało na celu ujednolicenie terminologii związanej z ramami kwalifikacji, w tym m.in. wyeliminowanie używania jednego terminu w kilku różnych znaczeniach. Przyjęte rozwiązania są tylko propozycjami. Ich poprawność była konsultowana z ekspertami Rady Języka Polskiego.  
  
  PYTANIE: Jak branżowe ramy kwalifikacje będą odnoszone do PRK? Czy będą funkcjonować oddzielnie?
  
  ODPOWIEDŹ: Zakłada się, że branżowe (sektorowe) ramy kwalifikacji – podobnie jak PRK – będą wymagać opisu kwalifikacji w języku efektów uczenia się. Dzięki temu ich poziomy będą mogły być odnoszone do poziomów PRK, a przez to także do poziomów Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Ramy sektorowe dostarczą wiedzy zarówno na temat hierarchii kwalifikacji w danej branży, jak i  specyficznych efektów uczenia się (kompetencji) wymaganych na poziomie branży.
  
  PYTANIE: Czy Polska Rama Kwalifikacji będzie uwzględniać dyplomy zdobyte na uczelniach w Stanach Zjednoczonych?
  
  ODPOWIEDŹ: Polska Rama Kwalifikacji będzie uwzględniać polskie kwalifikacje. Dzięki niej będzie wiadomo, jak nasze  dyplomy mają się do europejskich. Natomiast pytanie o to, jak dyplom z USA ma się do europejskich rozwiązań, nie jest przedmiotem prac projektu KRK. To jest regulowane przez rozwiązania dotyczące uznawalności dyplomów.
  
  PYTANIE: W jaki sposób definiowana jest w projekcie rola Polskiej Izby Firm Szkoleniowych (PIFS) jako reprezentanta branży szkoleń? Zarówno obecnie, na etapie tworzenia systemu, oraz później, kiedy będzie już wdrażany.
  
  ODPOWIEDŹ: PISF jest jednym z interesariuszy systemu kwalifikacji. Choć stworzenie i utrzymywanie krajowego systemu kwalifikacji stanowi zadanie państwa, to w krajach  o bogatej tradycji dialogu społecznego zaangażowanie interesariuszy jest bardzo ważne.  Na etapie wypracowywania propozycji rozwiązań systemowych oczekujemy, że przedstawiciele rozmaitych środowisk, np. PIFS-u, wypowiedzą się na temat przyszłego systemu kwalifikacji w Polsce. M.in. dzięki ich uwagom chcemy stworzyć dobrze funkcjonujące rozwiązania, a także pozyskać zaufanie tych środowisk do całego systemu.
  Ważną rolą naszych branżowych konsultantów jest rozpowszechnianie informacji nt. KSK oraz  aktywne jego promowanie.
  
  PYTANIE: Jakie są możliwości podjęcia współpracy z IBE, zaangażowania w projekt Polskiej Ramy Kwalifikacji?
  
  ODPOWIEDŹ: Zapraszamy na nasze konferencje (ich zapowiedzi umieszczamy na stronie www.kwalifikacje.edu.pl), poza tym każda instytucja lub organizacja może zgłosić chęć uczestniczenia w debacie społecznej.

• < Prev
• Next >