Aktualności

Międzynarodowa konferencja o ramach kwalifikacji

09.11.2012

Błąd krytyczny rozszerzenia [sigplus]: Dla folderu galerii obrazów galerie/20121108 oczekiwana jest względna ścieżka do folderu startowego określonego w konfiguracji rozszerzenia w zapleczu systemu Joomla!.

Edukacja oparta na efektach uczenia się, przejrzyste zasady przyznawania dyplomów i certyfikatów, możliwość uzyskiwania kwalifikacji poza formalnym tokiem nauki, lepsze dostosowanie kompetencji pracowników do potrzeb rynku pracy - o korzyściach z wprowadzenia ram kwalifikacji podczas międzynarodowej konferencji „Ramy kwalifikacji jako narzędzie polityki publicznej” dyskutowali eksperci z 15 krajów. Wydarzenie to odbyło się w dniach 8-9 listopada 2012 roku w Warszawie.

Konferencję zorganizował Instytut Badań Edukacyjnych (przygotowujący projekt nowego systemu kwalifikacji i Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK)), wraz z Zespołem Ekspertów Bolońskich działający przy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Patronat nad wydarzeniem objęły resorty, które wzięły na siebie główny ciężar prac związanych z wprowadzeniem ramy kwalifikacji w Polsce – Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

W dwudniowym spotkaniu prezentującym polski dorobek w zakresie opracowywania i wdrażania systemu kwalifikacji, a także korzyści jakie rozwiązanie to przynosi państwom oraz ich obywatelom, uczestniczyło ponad 130 ekspertów. Wśród uczestników konferencji znaleźli się przedstawiciele większości państw Europy Środkowej i Wschodniej, Turcji, Kazachstanu, a ponadto Komisji Europejskiej, OECD, Banku Światowego oraz Rady Europy.

Uroczystego otwarcia konferencji dokonała minister edukacji Krystyna Szumilas, która podkreśliła, że organizatorom udało się zgromadzić na sali gości z niemal całego Starego Kontynentu. – To pokazuje, jak ważna jest sprawa ram kwalifikacji i jak ważne jest wymienianie doświadczeń pomiędzy krajami. Mam nadzieję, że wspólne dyskusje oraz wymiana opinii wzbogaci naszą wiedzę i pozwoli na wdrażanie ram kwalifikacji w Polsce i w każdym innym kraju - stwierdziła.



Dwudniowe dyskusje krajowych oraz zagranicznych specjalistów dotyczyły przede wszystkim wspierania przez ramy kwalifikacji polityki uczenia się przez całe życie. W wystąpieniach wskazywano, że jest to znakomita okazja do wymiany międzynarodowych doświadczeń na temat tworzenia ram kwalifikacji, które przebiegają różnie w poszczególnych krajach. Na tle innych przedstawicieli Europy, polski proces wdrażania systemu kwalifikacji jest dość zaawansowany. Wkrótce zakończy się opracowywanie projektu raportu referencyjnego, opisującego w jaki sposób Polska Rama Kwalifikacji odnosi się do Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Równocześnie wdrażana jest reforma edukacji ogólnej, zawodowej i wyższej zakładająca, iż ważne jest to, kto co wie i umie oraz jak potrafi to wykorzystać, a nie ile czasu spędził na nauce. Istotne jest także, w jaki sposób określone kompetencje będą dostosowywane do aktualnych potrzeb pracodawców, bo zadecyduje to konkurencyjności Polaków w skali ogólnoeuropejskiego rynku pracy.

- Żeby system działał, musi objąć wszystkie segmenty edukacji - mówiła wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Daria Lipińska-Nałęcz. - Mamy sporo do zrobienia między innymi w przypadku osób powyżej 25 roku życia. W naszej tradycji edukacyjnej uczymy się bardzo intensywnie, ale mniej więcej w tym wieku zatrzymujemy się, uznając, że wszystko już umiemy  i wystarczy nam to do końca życia. W obecnych czasach nie jest to dobre podejście. Musimy  pomóc więc ludziom je zmienić, pokazać, że edukacja zdobywana później, podnoszenie kwalifikacji, uzupełnianie, a nawet czasem przekwalifikowanie się, nie są niczym złym. Że to najlepsza droga do życiowego sukcesu.

Jak podkreślają eksperci, dzięki zaawansowaniu oraz merytorycznej jakości prac, nasz kraj może być inspiracją oraz wsparciem dla wielu państw Europy Środkowej i Wschodniej, zwłaszcza należących do byłego bloku wschodniego. - W Polsce rama nie jest czystą teorią, harmonizuje z tym, co od 2007 roku dzieje się w systemie edukacji, zwłaszcza w szkolnictwie wyższym. To nie jest marzenie kilku działaczy czy naukowców w przeciwieństwie do wielu krajów Europy – mówił prof. Zbigniew Marciniak, ekspert IBE. Jego opinie potwierdzają inni specjaliści. – Jesteśmy przyzwyczajeni do reform i to nas popycha do przodu – mówi dr. Agnieszka Chłoń-Domińczak, liderka projektu IBE „Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie”.

{gallery}galerie/20121108{/gallery}

Zagraniczni eksperci chwalili nas nie tylko za zaawansowanie prac nad ramą, ale także sposób jej projektowania. Podkreślali, że proces ten jest bardzo otwarty – rodzi się w drodze debaty społecznej, w której uczestniczą przedstawiciele administracji publicznej, organizacji pracowników i pracodawców, instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia, a także nauczyciele i wykładowcy. Środowiska te mogą zgłaszać własne merytoryczne propozycje, wspólnie wypracowywać optymalne rozwiązania i na bieżąco wyjaśniać wątpliwości wynikające z niektórych propozycji. Wysoko oceniano również poziom ekspertów pracujących nad polską ramą. W maju 2012 powołano grupę 12 specjalistów reprezentujących m.in. szkolnictwo zawodowe, wyższe i organizacje branżowe, a do opracowania raportu referencyjnego zaangażowano współpracowników ze Szkocji, Niemiec, Austrii i Węgier, posiadających wszechstronne, praktyczne doświadczenia.

Na konferencji debata prowadzona była zarówno na sesjach plenarnych, jak i w ramach mniejszych paneli. Sam program imprezy podzielono na dwa obszary tematyczne. Pierwszy dzień poświecono korzyściom wynikających z wprowadzenia ram kwalifikacji, zmianom w edukacji zawodowej oraz roli ram w przygotowaniu pracowników do potrzeb rynku pracy. Swoje wystąpienia przedstawiły m.in. Joanne Caddy z OECD oraz Nina Arnhold z Banku Światowego, która mówiła m.in. o prognozach BŚ dla krajowego rynku pracy. – Z ankiet przeprowadzonych wśród waszych przedsiębiorców i danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w Polsce ubywa miejsc pracy wymagających niskich kwalifikacji, a rośnie ilość miejsc pracy, gdzie potrzebne są te wysokie. Dlatego tak ważne jest ciągłe uzupełnianie wiedzy przez ludzi dorosłych, bo według wielu specjalistów rozpoczęcie kształcenia w wieku powyżej 40 lat jest już dla wielu osób zbyt trudne.
.
Pierwszego dnia odbyły się również dwa panele dyskusyjne, na których prezentowano i porównywano doświadczenia z wdrażania ram kwalifikacji na terenie m.in. Turcji, Polski, Norwegii oraz Węgier. Cele naszych prac przedstawiła dr Agnieszka Chłoń-Domińczak z Instytutu Badań Edukacyjnych, która podkreślała, że w Polsce reformują one cały system edukacji. – Podstawą naszego systemu kwalifikacji jest upowszechnienie idei uczenia się przez całe życie. Wierzymy, że polska rama nada impuls unowocześnieniu wszystkich form kształcenia się dorosłych w kierunku innowacji – wyjaśniała. Bardziej konserwatywne podejście prezentował Ǿyvind Bjerkestrand z Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych Norwegii, który mówił, że jego kraj także tworzy ramę przy pomocy debaty społecznej, ale proces ten następuje stopniowo i polega raczej na dopasowywaniu ramy do istniejącego już systemu. Ambitne cele i szybkie tempo prac nad PRK doceniła Erzsebet Szlamka z węgierskiego Ministerstwa Zasobów Narodowych. – My zaczęliśmy prace nad ramą kilka lat temu, ale teraz jesteśmy z tyłu za Polską. Tak jak u was, nasze szkolnictwo podlega różnym resortom. Powoduje to, że na dziś staramy się tworzyć ramy pomostowe i projekty pilotażowe, bo mieliśmy już tyle reform systemu edukacji, że kolejna tak poważna zmiana mogłaby nie uzyskać akceptacji interesariuszy.

Drugi dzień konferencji poświęcono funkcjonowaniu ram kwalifikacji w szkolnictwie wyższym. Paneliści dyskutowali m.in. o tym czy szkoły wyższe odpowiadają na potrzeby rynku pracy oraz jaka powinna być ich rola w integrowaniu indywidualnych strategii uczenia się przez całe życie. O priorytetach UE w kontekście powyższego procesu mówiła Maria Kristin Gylfadottir z Komisji Europejskiej. – W 2020 roku 30 procent kwalifikacji będzie wymagało umiejętności na poziomie uniwersyteckim. Naszym celem jest osiągnięcie wyższego wykształcenia przez 40 procent populacji całej Unii – zapowiedziała.

Dyskutanci zgadzali się, że uczelnie powinny stwarzać warunki do uczenia się przez całe życie. Podkreślano, że jednym z nich – ogromnie ważnym – jest otwarcie się na alternatywne formy kształcenia i umożliwienie nauki osobom pragnącym zdobywać kompetencje w drodze edukacji poza- i nieformalnej. Dlatego zmiany muszą zmierzać do stworzenia przejrzystego systemu potwierdzania i zaliczania przez uczelnie wcześniejszych efektów uczenia się, a potwierdzone umiejętności zdobyte drogą pozaformalną powinny mieć taką samą wartość jak uzyskane w drodze formalnej. W niektórych krajach, np. w Szkocji, system ten się sprawdza i jest stale udoskonalany, ale w wielu państwach europejskich, w tym Polsce, nadal nie został w żaden sposób uregulowany.

Według wielu ekspertów uczelnie powinny opiekować się studentami nietradycyjnymi, pomagać im w procesie przechodzenia od pozaformalnego i nieformalnego do formalnego uczenia się. - Zapewnienie elastycznej ścieżki uczenia się jest jednym ze środków lepszego dostosowania szkolnictwa wyższego do zmian, nie tylko na rynku pracy - mówił prof. Andrzej Kraśniewski z Politechniki Warszawskiej, sekretarz generalny Konferencji Rektorów – Uczelnie powinny świadczyć usługi na przykład w identyfikacji kompetencji studenta, która pomoże w zidentyfikowaniu celów uczenia się i razem z nim opracowywać strategię uczenia się.

Żywą dyskusję wywołała również kwestia dopasowania oferty i sposobu funkcjonowania szkół wyższych do potrzeb rynku pracy, będąca tematem ostatniego z czterech paneli. Swoje doświadczenia w tym zakresie zaprezentował prof. Tomasz Szapiro – rektor Szkoły Głównej Handlowej, kształcącej obecnie 16 tysięcy studentów i zatrudniającej 800 pracowników naukowych. Jak wyjaśniał prof. Szapiro, dzięki wysokiemu poziomowi nauki, ale też rozbudowanym kontaktom z przedsiębiorcami, którymi zajmują się m.in. specjalne Biuro Współpracy z Biznesem, Klub Partnera czy Rada Konsultacyjna Partnerów Korporacyjnych, jego studenci dobrze radzą sobie na rynku pracy. - Praktycznie już od 3-4 roku studiów znajdują formuły wiązania się z pracodawcami. Firmy partnerskie organizują dla nich kursy i praktyki, co jest efektem między innymi dobrej współpracy z absolwentami SGH, którzy inspirują wiele takich działań. Dlatego nie mówmy o dobrych praktykach, tylko koncentrujmy na rzeczywistości wygenerowanej, bo studenci znają często praktykę lepiej od wykładowców – stwierdził.

Mniej optymistyczny obraz dopasowania wyższych uczelni do potrzeb rynku pracy nakreśliła Alicia Leonor Sauli Miklavćić ze Stowarzyszenia Słoweńskich Wyższych Szkół Zawodowych. Jako dowód przytoczyła wyniki badań prowadzonych w Wielkiej Brytanii, które pokazały diametralne różnice w ocenie przydatnych kwalifikacji zawodowych po stronie absolwentów i pracodawców. – Ci pierwsi uznawali za najważniejsze umiejętność obsługi komputera, edukację podyplomową, wyniki nauczania czy dyplom, umieszczając w dalszej kolejności zdolność pracy w zespole, wiarygodność, odpowiedzialność i chęć podejmowania wyzwań, które za najistotniejsze uważają z kolei pracodawcy. Pokazuje to, że jako uczelnie potrafimy świetnie przekazywać wiedzę, ale kompetencje społeczne już niekoniecznie – oceniła.

Ostatnim punktem konferencji było wystąpienie Jana Truszczyńskiego, dyrektora generalnego Dyrekcji Generalnej ds. Edukacji i Kultury Komisji Europejskiej, który podsumował stan prac nad ramami, jakie prowadzi się obecnie w całej Europie, nakreślając jednocześnie edukacyjną strategię Brukseli. - Kryzys gospodarczy odbił się na całym rynku pracy, ale jednocześnie pokazał konieczność dostosowania umiejętności pracowników do potrzeb rynku, na którym zwiększa się zapotrzebowanie na wysokie kwalifikacje - mówił. Zwrócił przy tym uwagę na niekorzystne zmiany demograficzne wymagające działań, które zmotywują społeczeństwo do uczenia się przez całe życie. - Wymaga to zmiany myślenia i będzie procesem długotrwałym. W Unii Europejskiej każdy, kto chce się uczyć, musi uzyskać instytucjonalne wsparcie oraz formalne uznanie zdobytych wcześniej kompetencji. Edukacja i wykształcenie są priorytetem 10-letniej strategii UE oraz wieloletnich programów, m.in EFS czy Erasmusa. Uczenie się przez całe życie musi stać się najpowszechniejszym standardem w państwach członkowskich UE - dodał.

Prezentacje z konferencji:

Nina Arnhold - w Departamencie Rozwoju Zasobów Ludzkich Banku Światowego zajmuje się kwestiami reformy oświaty w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Steve Besley - kierownik ds. polityki w brytyjskiej firmie edukacyjnej Pearson.
Ǿyvind Bjerkestrand - ekspert ds. edukacji w norweskim Ministerstowie Edukacji i Badań Naukowych
Joanne Caddy - ekspert analityk ds. edukacji w OECD
Agnieszka Chłoń-Domińczak - pracuje w Instytucie Badań Edukacyjnych i Szkole Głównej Handlowej, w IBE lider projektu KRK, którego celem jest stworzenie polskiego systemu kwalifikacji.
Mile Dzelalija - pracuje na uniwersytecie w Splicie, jest przedstawicielem Chorwacji w Grupie Doradczej Europejskiej Ramy Kwalifikacji oraz w sieci w krajowych korespondentów ds. Qualifications Framework of the European Higher Education Area
Maria Kristin Gylfadottir - specjalista ds polityki edukacyjnej w Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Edukacji i Kultury, gdzie zajmuje się edukacją wyższą i programem Erasmus.
Asli Karatekin - koordynator projektów UE w Tureckim Stowarzyszeniu Pracodawców Przemysłu Budowlanego (INTES).
Michal Karpisek  -  wiceprezydent EURASHE, stowarzyszenia zrzeszającego przedstawicieli sektora szkolnictwa wyższego z całej Europy.
Andrzej Kraśniewski - ekspert boloński, sekretarz generalny Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.
Anthony O'Reilly - członek Zespołu Wykonawczego w Szkockim Partnerstwie ds. Uznawalności i Ram Kwalifikacji (SCQFP).
Alicia-Leonor Sauli-Miklavčič - sekretarz generalna Słoweńskiego Stowarzyszenia Kolegiów Wyższej Edukacji Zawodowej, członek Rady EURASHE.
Tomasz Szapiro - rektor Szkoły Głównej Handlowej.
Ruth Whittaker - pracuje w Centrum Usprawnienia Uczenia i Rozwoju Akademickiego (GCU LEAD) na Glasgow  Caledonian University w Szkocji.

 
Film podsumowujący konferencję:

• « poprz.
• nast. »