Walidacja

Czym jest walidacja?

Walidacja polega na sprawdzeniu, czy osoba starająca się o uzyskania danej kwalifikacji posiada wymaganą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne. Jest to jeden z najważniejszych elementów Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji i tylko pozytywny wynik walidacji umożliwia wydanie certyfikatu potwierdzającego zdobycie kwalifikacji rynkowej funkcjonującej w ZSK

Walidacja to jednak nie tylko element systemu, to również pewna idea, zgodnie z którą nie ma znaczenia to, w jaki sposób i gdzie zdobyliśmy wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, ale to, że możemy je wiarygodnie potwierdzić. Uczymy się przez całe życie, w różnych miejscach i sytuacjach – nie tylko jako dzieci i młodzież, ale również jako osoby dorosłe; nie tylko w szkole czy na uczelni, ale także w pracy, na stażach i kursach, podczas wolontariatu czy samodzielnie, realizując swoje zainteresowania. Liczą się efekty naszego uczenia się i to one podlegają sprawdzeniu w ramach walidacji. Dlatego proces ten określany jest właśnie „walidacją efektów uczenia się”.

O walidacji w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji dowiesz się więcej, zapoznając się z publikacją Walidacja. Nowe sposobu zdobywania kwalifikacji.

Jak przebiega walidacja?

Walidacja może składać się z trzech etapów: identyfikowania, dokumentowania i weryfikacji efektów uczenia się. To wszechstronne rozwiązanie, którego celem może być nie tylko zdobycie kwalifikacji, ale również szerokie identyfikowanie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych posiadanych przez daną  osobę.

Na etapie identyfikowania i dokumentowania niezwykle ważne jest wsparcie profesjonalnego doradcy, który pomoże określić posiadane kompetencje i zebrać odpowiednie dowody na ich posiadanie. Efektem wspólnej pracy doradcy z osobą przystępującą do walidacji może być lepsze przygotowanie do etapu weryfikacji lub opracowanie planu dalszego rozwoju edukacyjno-zawodowego.

Na etapie weryfikacji decydującą rolę odgrywają asesor lub komisja składająca się z asesorów. To oni podejmują ostateczną decyzję o wydaniu certyfikatu.

Jak to się robi? Krok po kroku

Przebieg walidacji zależy od konkretnej kwalifikacji rynkowej. Pewne wymagania są zawarte już w opisie samej kwalifikacji, znajdującym się w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji. Jednak to instytucja certyfikująca planuje dokładny przebieg procesu sprawdzania i prezentuje go na swojej stronie internetowej.

Walidacja efektów uczenia się została wprowadzona w wielu krajach europejskich. Możesz zapoznać się z tym rozwiązaniem, sięgając do Bazy Dobrych Praktyk, gromadzącej informacje dotyczące walidacji.

W bazie zgromadzono przykłady

• przeprowadzenia walidacji efektów uczenia się dla konkretnej kwalifikacji i w konkretnej instytucji,
• zapewniania jakości procesu nadawania kwalifikacji.

Narzędzie to adresowane jest do podmiotów funkcjonujących w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji lub planujących włączenie się do niego, w tym:

• instytucji certyfikujących, czyli instytucji nadających kwalifikacje w ramach ZSK – jako inspiracja przy projektowaniu walidacji,
• podmiotów zgłaszających kwalifikacje do ZSK – jako pomoc przy określaniu wymagań dotyczących walidacji.

Oprócz Bazy Dobrych Praktyk, zawierającej konkretne przykłady, możesz również sięgnąć do publikacji przedstawiającej całościowe rozwiązania systemowe, jakie oferuje Zintegrowany System Kwalifikacji – Zagraniczne systemy walidacji. Przegląd rozwiązań.

Jakimi metodami prowadzi się walidację?

Jednym z kluczowych aspektów walidacji są stosowane w tym procesie metody sprawdzania efektów uczenia się. Większość ludzi poznało jedynie powszechnie stosowane w szkołach czy na uczelniach  tradycyjne metody egzaminowania takie jak test pisemny, odpowiedź ustna czy „część praktyczna”.

Walidacja efektów uczenia się nie jest jednak typowym egzaminem, biorąc pod uwagę wiek osób, które mogą na niej najbardziej skorzystać i które najczęściej do tego procesu przystępują. Nie jest to zwykle młodzież, ale osoby dorosłe z doświadczeniem zawodowym.

Dlatego walidacja korzysta nie tylko z konwencjonalnych metod sprawdzania wiedzy, ale również z tych bardziej innowacyjnych, które łatwo dostosować do potrzeb osób dorosłych.

Aby uporządkować tę tematykę oraz zaproponować pełen zestaw metod sprawdzania umiejętności w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, opracowano Katalog Metod Walidacji. Katalog jest źródłem informacji na temat wybranych metod walidacji efektów uczenia się, stosowanych na wszystkich jej etapach oraz dobierania metod w taki sposób, aby zachować trafność, rzetelność i adekwatność walidacji.

Analiza dowodów i deklaracji

Instytucje certyfikujące mogą skorzystać z gotowego narzędzia do stosowania jednej z metod walidacji – analizy dowodów i deklaracji. Moje Portfolio pozwala osobie przystępującej do walidacji na:

• gromadzenie dowodów w formie cyfrowej,
• łatwe wskazywanie efektów uczenia się potwierdzonych przez te dowody,
• porządkowanie wybranych dowodów, połączonych z umiejętnościami, w teczkach, które może udostępniać wybranym przez siebie osobom, np. przedstawicielom instytucji certyfikującej.

Bilans kompetencji

Walidacja to wszechstronne rozwiązanie, którego celem może być nie tylko zdobycie kwalifikacji (wydanie certyfikatu), ale również szerokie identyfikowanie, czyli odkrywanie i nazywanie posiadanych przez nas wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.

Określa się to również „bilansem kompetencji”, a jego rezultatem może być plan rozwoju edukacyjno-zawodowego i dalszego uczenia się. Bilans kompetencji przeprowadzają różne instytucje, w tym niektóre Wojewódzkie Urzędy Pracy. Instytut Badań Edukacyjnych opracował metodę przeprowadzania bilansu kompetencji i obecnie zajmuje się jej rozwijaniem i dalszym upowszechnianiem.

Narzędzia i materiały IBE

Instytut Badań Edukacyjnych opracował szereg narzędzi przydatnych w planowaniu walidacji i jej przeprowadzaniu:

• Baza Dobrych Praktyk – Walidacja, zapewnienie jakości walidacji i certyfikowania
• Katalog Metod Walidacji
• Moje Portfolio

Więcej na temat walidacji można dowiedzieć się z publikacji:

• Walidacja. Nowe sposoby zdobywania kwalifikacji
• Zagraniczne systemy walidacji. Przegląd rozwiązań

• « poprz.
• nast. »